Gün içerisinde birden çok karar alıyoruz. Hangi meyveyi satın alacağız? Hangi yemeği yiyeceğiz? İşe giderken arabayı mı otobüsü mü tercih edeceğiz? Bu tip daha nice kararı, günlük yaşantımızda vermek zorunda kalıyoruz.
Kararsız bir kişiliğe sahip olan insanlar için, gündelik yaşantıda alınması gereken basit kararlar bile oldukça zor olabilir. Hayatın seçimlerle dolu geçmesi, bununla birlikte zamanında alınan yanlış kararlar sebebiyle çekilen zorluklar ve karar almaktan korkmak, insanı seçim yapmakta zorlayabilir. İki seçenek arasında kalan, başaramamaktan korkan veya en iyi seçimi yapamayacağını düşünen insanlar için 10-10-10 kuralı öneriliyor. Peki bu kural neyi kapsıyor ve nasıl uygulanıyor?
10-10-10 kuralı, ünlü gazeteci Suzy Welch tarafından ortaya çıktı. Beynin karar vermeye çalışırken sergilemiş olduğu aktiviteyi inceleyen Welch, “hiperbolik azaltma” olarak adlandırılan bir faktörün beynimizde devreye girdiğini ortaya çıkardı.
Bu faktör, gelecek yaşanmayacak gibi davranmamıza sebep olabiliyor. Sağlıksız beslenmeye insanları itebiliyor ve bu durumda insanlar mantıklı, uzun vadeli ve faydalı kararlar alamıyor. Dolayısıyla ortaya iki seçenek arasında kalma gibi kararsızlıklar ya da zor karar alma gibi nedenler doğuyor.
10-10-10 kuralı Welch’e göre tamamen değişiklik yaşandıktan sonraki dönemi kapsıyor. Yani karar verdikten sonraki yaşanacaklara göre karar alınmasını sağlıyor. Kural içerisinde belirtilen her bir “10” sayısının anlamı bulunuyor. “İlk 10 dakika, ilk 10 ay ve ilk 10 yıl” olarak ifade ediliyor.
Bu kural insana “İlk 10 dakikada verdiğim karar beni nasıl etkileyecek? 10 ay ve 10 yıl sonraki sonuçları neler olacak?” sorusunu sormayı sağlıyor. Buradaki amaç, vereceğiniz kararın kısa ve uzun vadeli olmak üzere ne tip sonuçlar doğurabileceğini tahmin etmek oluyor.
Çoğu insan kararı uygulamadığı müddetçe bu sonuçları göremiyor. Bu nedenle kararın uygulanması gerekiyor. Doğru bir seçim değilse, beraberinde birçok sıkıntıyı ve başarısızlığı, dolayısıyla insanın duygusal ve fiziksel yönünü etkileyecek negatif olayların yaşanmasına sebep oluyor.
Gerçek Sonuçlar 10 Ay Sonra Çıkıyor
Welch, bu kuralı uygularken 10 sayısına dikkat edilmesi gerektiğini ifade ediyor. İlk 10 dakikanın çok önemli olduğunu söyleyen gazeteci, kararın alındığı anı ve yakın tarifi ifade ettiğini belirtiyor. Örneğin, evlenmeye karar verirseniz hayatınızda ilk 10 dakika içerisinde ne gibi bir değişim söz konusu olabilir? Bunun cevabını bulmanızı sağlıyor.
10 ay sonucunda gerçek sonuçların ortaya çıkacağını söyleyen Welch, evleneceğiniz kişiyle bir evde mi yaşadığınız ya da henüz evlenip evlenemediğinize odaklanmanızı itiyor. İlk gerçek sonuçların insan hayatında karar aldıktan sonra 10 ay içerisinde ortaya çıktığını vurguluyor.
10 yıl ise kararın uzun vadedeki sonuçlarını görmeyi sağlıyor. Evlendiğiniz kişiyle mutlu bir hayata mı sahipsiniz? Yoksa boşandınız mı? Bu durumu iyi bir şekilde analiz edebilirseniz, kararsız kalmaktan kurtuluyor ve kendiniz için en doğru kararı verebiliyorsunuz.
Kuralı uyguladıktan sonra kendinize tek bir soru sormanız gerekiyor. Bu soru, “Hayatımı kontrol etmek için hangi seçeneği tercih etmeliyim?” oluyor. Bu soru cevaplanırken, kişinin hedeflerini, kariyer hayallerini, ihtiyaçlarını ve tüm bunların bir bütün içerisinde uyum halinde olup olmadığını objektif bir şekilde yorumlaması gerektiğini söylüyor.
Verdiğiniz karar hedeflerinizi ve hayallerinizi tatmin ederken, ihtiyaçlarınızı tamamlamıyor ya da istediğiniz geleceği vaat edemiyorsa, kararınız doğru bir karar değil. Bu durumda, diğer seçenek sizler için en doğru karar olacaktır…
