Bilgisayardaki herhangi bir işlemi durdurmak ya da o andaki işlem durumunu kontrol etmek amaçlı kullandığımız CTRL+ALT+DELETE komutu, aslında basit bir klavye kombinasyonu olarak yer alıyor. Kullanım şekli her ne kadar işletim sistemine göre değişiyor. Ctrl+Alt+Delete kombinasyonunun ortaya çıkış serüveni ise tamamen bir hatadan ibaret. Bill Gates ile David Bradley’i birleştiren bu serüvene gelin bir de yakından bakalım!
“Bu Bir Hataydı”
Bilgisayarı açmak, kapatmak, yeniden başlatmak, var olan işlemi durdurmak ya da devam eden işlemlerin işlem sırasını belirlemek gibi pek çok komutu aynı anda yapmayı sağlayan üç tuşlu kombinasyon için 2013 yılında Bill Gates, “IBM’de klavye tasarımını yapan kişi bize tek bir düğme vermek istemedi. Bu bir hataydı.” açıklamasında bulunmuştu.
Bu kombinasyonun tek bir tuşla yapılabileceğini savunan Gates, David Bradley’i suçlamış ve bunun tamamen bir hatadan ibaret olduğunu kendisiyle röportaj yapılan pek çok etkinlikte dile getirmişti.
Fakat bu durumdan önce 80’li yıllara dönmek ve bu kombinasyonun nasıl ortaya çıktığını da bilmek gerekiyor. 1981 yılının ilkbahar mevsiminde Bradley, Boca Raton’da sıradan bir ofiste çalışan fakat herkes tarafından bilinen bir ekibin üyesi olarak yer alıyordu. Bu ekipteki görevi IBM’in kişisel bilgisayarını geliştirmekti. O dönemde Apple ve Radioshack şirketleri, küçük bilgisayarların üretimine başlamış ve hatta satışa geçmişti. Bradley’nin üstlenmiş olduğu Acorn projesi bu nedenle zamana karşı yarışılan bir projeydi. Bu nedenle 1 yıl içerisinde tamamlanması gerekiyordu.
Kodlama Problemleri
Acorn projesi içerisindeyken Bradley ve takım arkadaşlarının karşılaşmış olduğu en büyük problem, bilgisayarın herhangi bir kodlama problemi ile karşılaştığında, tüm sistemi manuel olarak yeniden başlatma zorunluluğu kılmasıydı. Makineyi sürekli olarak yeniden başlatma, aynı zamanda bir takım hafıza kayıplarına sebep oluyor, dolayısıyla bu durum projenin zaman kaybına uğramasına neden oluyordu. Yaptığı bir röportajda Bradley’nin bazı günlerde bilgisayarı 5 dakikada bir yeniden başlattıkları zamanlar olduğunu dile getirmesi de bunun bir kanıtıydı.
Hafıza kaybının yaşanmasına engel olmak amacıyla, sistemi sıfırlamayı sağlayan ve bunu basit bir şekilde yapılmasını hedefleyen David Bradley, klavye kısayolu geliştirdi. Bu kısayol, Ctrl+Alt+Delete komutuydu. Bu komutun bir gün kendisini programlama kahramanı ve uzmanı haline getireceğini düşünmeden icat etmişti. Kullanıcılar açısından basit ve pratik bir deneyim oluşturan bu kombinasyon sonucunda Bradley’nin oluşturduğu klavye konferans içerisinde imzalanacak kadar ünlü bir hale gelmişti.
Tarihsel Serüven
1975 yılında IBM’e programcı olarak katılan Bradley, 1978 yılında şirketin kişisel bilgisayar alanındaki ilk kusurlu girişimi olan Datamaster üzerinde çalışmaya başladı. 1980 yılının Eylül ayında ise Acorn projesinde görev alan 12 mühendisten biri oldu. Fakat ekip IBM’in New York merkez bürosundan uzaklaştırdığı ve Bradley o günler için, “Çok az müdahale edildi ve tasarıma aslında boş bir sayfa ile başladık.” yorumunda bulundu.
Acorn projesine başladıktan tam tamına 5 ay sonra Ctrl+Alt+Del kombinasyonunu keşfetti. Keşfi oldukça ilginçti. Ctrl+Alt tuşlarına aynı anda basarken “delete/del” tuşuna aynı anda basmak mümkün olmuyordu. Bunun üzerinde tuşların klavyedeki yerini de seçti. Aslında Bradley’nin tek amacı hafıza kaybına neden olan yeniden başlatmaları düzeltmek ve zaman kaybını önleyerek projeyi bir an önce teslim etmekti.
1 yıllık süreç içerisinde teslim edilmesi gereken Acorn projesi, belirtilen zaman içerisinde bitirilmişti. 1981 yılının sonbaharında IBM PC raflara yerleştirilmiş ve satışa hazır hale getirilmişti. Oluşturulan bilgisayar, oyun oynamak, belge düzenlemek ve numara çevirmek için kullanılabiliyordu. Üstelik kombinasyonun yer aldığı klavyeler de müşterilerin bir hayli dikkatini çekmişti.
2001 yılında IBM PC’nin 20. yıl kutlaması için San Jofe Teknoloji Yenilik Müzesi’ne katılan Bill Gates ve David Bradley’e pek çok soru soruldu. Bradley buradaki açıklamalarında Gates için, “Onu icat etmiş olabilirim ama Bill sayesinde ünlü olduğunu düşünüyorum.” övgülerinde de bulunmuştur. Şirket, bu bilgisayardan 20 yılda dünya çapında 500 milyondan fazla bilgisayar satmıştır.
