Dünya her ne kadar büyük olsa da insanlar ve insan davranışları o kadar küçüktür. Çünkü beyinlerimiz, zihnimiz ortak emeller, özellikler ve ihtiyaçlar doğrultusunda hareket eder. Her insanın bir beyin tipi vardır ve nasıl düşündüğümüz, hareket ettiğimiz, iletişim kurduğumuz bu beyin tipine göre gerçekleşir.
Beyin Tipi Nedir?
Beyin tipi, insanların kim olduğunu gösteren, nasıl davranışlar içerisinde olduğunu belirleyen, iletişim yönünü oluşturan varlıktır. Dünya üzerindeki her insan buna sahiptir. Ölçümlemesi SPECT adı verilen, kan akışı ve beyin aktiviteleri incelenen cihaz ile yapılmaktadır.
Klinik Nörobilimci Daniel Amen tarafından yapılan araştırmalar sonucunda (SPECT cihazı ile) dünya üzerindeki insanların 5 farklı beyin tipine sahip olduğu görülmüştür. 150 binden fazla denek üzerinde yapılan araştırmaların asıl amacı, beynin görüntülendiği esnada, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, depresyon, bipolar bozukluk ve anksiyete gibi zihinsel problemleri ve bozuklukları saptayabilecekleri ve tedavi edebilecekleri şemaları görmektir. Fakat araştırma sonucunda beyin tiplerine ulaşılmıştır.
Amen ve ekibine göre en sık görülen beyin tipleri şu şekildedir:
- Dengeli Beyin
- Spontane Beyin
- Israrcı Beyin
- Hassas Beyin
- Tedbirli Beyin
1. Dengeli Beyin
Bu beyin tipinde beynin neredeyse tüm bölgelerine eşit ve asimetrik bir şekilde kan akışı gerçekleşmektedir. Bu beyin tipine sahip olan kişiler hem iş hem özel yaşamlarında belli bir denge içerisinde olurlar. İşlerini zamanında tamamlayan, verdikleri sözleri tutan, hayata karşı mücadele eden ve oyunu risksiz, kurallara göre oynayan kişileri kapsamaktadır. Bulundukları iş sektöründe başarılı olurlar. Genellikle lider konumdadırlar. İlişkilerinde dramdan uzak dururlar ve sakin bir ilişki yaşamaktan hoşlanırlar. Odak seviyeleri yüksektir ve planlı olmayı severler. Düzenli egzersiz planı, sağlıklı beslenme göbek adlarıdır.
2. Spontane Beyin Tipi
Spontane beyin tipi, genellikle prefrontal korteks denilen beynin ön kısmında daha fazla aktivite gösteren kişiler demektir. Bu kişiler sürekli olarak yeni şeyler denemekten haz ve keyif alırlar. İlgi alanları çeşitlidir. Planı olmayı değil anı yaşamayı tercih ederler. Kalıpların dışında bir yaşam tarzları vardır. Organize olmazlar. Risk almayı severler. Girişimciler, emlak ve politika sektörü çalışanları, eğlence sektörü bu kişiler için uygundur. Odak seviyeleri düşük olduğu için dikkat dağınıklığı yaşarlar. Hayattan tek beklentileri heyecandır. Onlara heyecan verebilecek her şeyi yaşayabilirler. İkili ilişkilerinde de dram yaratmayı severler ve her zaman için heyecanın dorukta olduğu bir ilişkiyi yaşamak isterler.
3. Israrcı Beyin
Beyinlerinin anterior singulat denilen ve beynin ön kısmında yer alan bölgesinde yoğun hareketlilik görülen kişiler, ısrarcı beyin modeline sahiptir. Bu kişilerin mutlaka bir yapılacaklar listesi vardır ve işlerini tamamlamadan mutlu olamazlar. Daima azimli, hırslı, muhalefet dolu bir yapıya sahip olurlar. Günlük işlerinde başarılı olabilirler fakat ani bir değişim ya da değişiklik karşısında mutlu olmaları zordur. Hayatı akışına bırakmayı sevmezler. Geçmişlerini unutmayı tercih etmezler. Genel olarak üst düzey yöneticiler, mühendisler, proje yöneticileri gibi meslek grupları içerisinde yer alırlar. İkili ilişkilerinde inatçı bir yapıda olmayı tercih ederler. Genellikle tartışmacı ve kavgacı bir yapıları vardır. Anksiyete, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk gibi problemlerle mücadele edebilirler.
4. Hassas Beyin Tipi
Beynimizin duygusal merkezi olan limbik sistemdeki hareketin daha yoğun gözlemlendiği beyin tipine hassas beyin denir. Bu kişiler yüksek empati duygusuna sahiptir. Bu nedenle çok iyi bir arkadaş, çok iyi bir eş olabilirler. Hayvanlarla iyi anlaşırlar. Sanata yönelik bir eğilimleri vardır. Müzik, film, tiyatro veya çeşitli sanat türleri ile uğraşmak onlara keyif verir. Vahşi ya da nefrete yönelik duygular hoşlarına gitmez. Sık sık ruh hallerinde değişiklik meydana gelebilir. Fazlasıyla negatif duygu ve düşünceye sahip olabilirler. Çok çabuk bir eylem ya da aktiviteden sıkılma huyları vardır. Genellikle sosyalleşebildikleri sektörler içerisinde bulunmaktan hoşlanırlar. Sessiz mekanları tercih ederler. İkili ilişkilerinde genellikle hassas olan taraftırlar. Zaman zaman yalnız kalmak isterler. Bu kişiler depresyon, bipolar bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklara da eğilimli olurlar.
5. Tedbirli Beyin
Beynin bazal gangliyon, insular korteks ya da amigdala gibi anksiyete merkezlerinde yükselen aktivite tedbirli beyini oluşturur. Bu kişiler her zaman için bir telaş içerisindedir. Genellikle heyecanlı ve endişeli bir yapıları vardır. Daima hayatlarında en kötüsünü düşünerek hareket ederler. Hayallerinin peşinden gitmek onlar için korkutucu ve ürkütücü olabilir. Birilerine karşı güven duymak ve güven duygusunu hissetmek isterler. Muhasebe, araştırma ya da analitik zekaya yönelik işlerde mutlu olurlar. Reddedilme korkuları yüksek olduğu için ikili ilişkileri zayıftır. Partnerlerinden onay bekleyerek ilişki yaşarlar. Bu nedenle ilgi meraklısı tip olarak da gözükürler.
