Takıntılar bir anda aklımıza gelen ve bizi ele geçiren süreğen hale gelen düşüncelerimizdir. Yanlış olduğunu bilsek dahi mantık ve akıl çerçevesinde bakamayız. Düşünceleri zihnimizden atamayız. İstesek de istemesek de saplantı halinde, zihnimizin bir köşesinde kalır ve gitmez.
Takıntılarımızdan kurtulmak için, aklımıza geldiği an zihnimizi başka bir yere odaklamamız gerekir.
Takıntılar Nasıl Oluşur?
Günde binlerce düşünce aklımızdan geçer, gider. Bu düşüncelerin bir kısmı ise istemediğimiz ama kendimizi düşünürken bulduğumuz düşüncelerdir. Öncelikle her istenmeyen düşünce takıntı boyutunda olmayabilir. Aslında istenmeyen düşünceleri takıntı haline getirmek, bizim düşüncelere verdiğimiz tepkilerden oluşur. Aklıma gelen şeyleri aslı astarı olmamasına rağmen ciddiye alırız. Tehdit oluşturduğunu düşünürüz ve sürekli kontrol altına almaya çalışırız.
Aldığımız önlemler o düşünceyi önemsizken, önemli bir hal almaya zorlar. Aslında bir anlam ifade etmeyen, diğer düşünceler gibi geçip gitmesi gerekirken anlamlı hale gelir. Düşünceyi ne kadar önemli hale getirirsen o kadar çok düşünürüz. Kimimiz içinse bütün gün sadece onu düşünürüz.
Her Takıntı Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Değildir!
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), kişinin sürekli tekrar eden ve kendisine rahatsızlık veren düşüncelere sahip olmasıdır. Kişi düşünceler nedeniyle sürekli tekrar eden davranışlar sergiler. Yoğun stres etkisiyle tekrar eden davranışlar, düşüncelerden kurtulmak için gerçekleştirilir. Örnek vermek gerekirse, evden çıktığında kapıyı kilitleyip kilitlemediğini defalarca kontrol edebilir. Belirli bir sayıya kadar saymadan yemek yemeye başlamıyor bile olabilir. Sayı saymadığı takdirde yemeğin boğazına takılacağı düşüncesi kişiyi bu eyleme iter. Bu düşünce ve davranışların anlamsız olduğunun bilincindedir ancak kendine engel olamaz. Korku etkisi altında davranışlar tekrarlanmaya devam eder. Bu davranışlar günde bir saati aşıyorsa Obsesif kompulsif bozukluk olduğu düşünülebilir.
Takıntılarda Kurtulmak için Yöntem Sizsiniz!
Düşüncelerimiz bizi rahatsız ettiğinde öncelikle düşünceden kurtulmaya çalışırız. Takıntılı düşüncelerden kurtulmak için, kullanılan yöntem düşünceleri kontrol etmektir. En sık kullanılan bu yöntem, düşünceleri kontrol ederek zihnimizden uzaklaştırmaktan geçer. Doğru bir yöntem olsa bile düşünceleri kontrol altına alamayacağımıza inanmadığımız takdirde işe yaramayacaktır. Hatta ters bir tepki doğurabilir. Bu da düşünce üzerine daha çok yoğunlaşmakla sonuçlanabilir. Bu nedenle öncelikle düşüncelerimizi kontrol altına alabileceğimize inanmaktır. Düşüncelerinizi kontrol altına almak için inancınızı değiştirirseniz, kontrol artık sizde olacaktır.
Ne Zaman Profesyonel Destek Almalıyım?
İnsan düşüncelerine çoğu zaman engel olamaz. İstenmeyen düşünceler de normaldir ve insan doğasının bir parçasıdır. İstemediğimiz hatta takıntılı olduğumuz düşüncelerin önüne de ancak kendimiz geçebiliriz. Bu nedenle engel olamadığımız takıntılı düşünceler ya da kaygı bozuklukları ruhsal sorun belirtileri olabilir. Yaşadığınız bu durum, günlük hayatınızı, iş hayatınızı, aile hayatınızı olumsuz etkiliyorsa profesyonel destek almayı düşünebilirsiniz. Obsesif kompulsif bozukluk tedavi edilmediği takdirde kendiliğinden geçmeyebilir. Tedavi yöntemleri isi, davranış ve ilaç üzerinedir. Davranış terapisi esnasında takıntılı düşünceleri azaltmaya yönelik, kaygı yaratan inançlarla yüzleşme sağlanır. Diğer tedavi yönteminde ise beyindeki serotonin seviyelerini artırmaya yönelik ilaç takviyesi yapılır.