Abraham Harold Maslow’un insan psikolojisi üzerine katkıları yadsınamaz.
Abraham Harold Maslow Kimdir?
1 Nisan 1908 yılında dünyaya gelen Maslow Amerikalı bir akademisyen ve aynı zamanda da psikologdur. Hayatını muhteşem olduğunu savunduğu insan doğasını anlamak için yaşamıştır.
8 Haziran 1970 yılında kalp krizi sonucu aramızdan ayrılmış ancak hayatta olduğu süre zarfında eşsiz teorisi bugün bile adını hatırlamamıza yardımcı olmaktadır. Bir tek teori ile kalmayarak; Meta motivasyon, Öz-güncelleme ve Doruk yaşantısı gibi çalışmaları da ortaya çıkarmıştır.
Kendi adını verdiği Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi ya da Maslow teorisi ilk olarak 1943 yılında ortaya çıkmış ve sonrasında geliştirilerek şu anki halini almıştır.
Maslow teorisine göre, bizler belirli başlıklar altında toplanan ihtiyaçlarımızı karşılayarak bir üst ihtiyaçlarımızı ulaşmaya çalışıyoruz. Bu hiyerarşik düzen ise kendi içimizde bulunuyor. Kendimizi gerçekleştirmek adına öncelikle temel ihtiyaçları sağlamamız gerekiyor. Bir bireyin kişiliğinin gelişimi ise 5 başlık altında toplanmış olan kategorilerden hangisinin baskın olduğu ile ilgili. Eğer bir problem meydana geliyorsa ve devam ediyorsa, problem dışında bir hareket gerçekleştirmeyiz. Tamamladığımız takdirde diğer gereksinimlerimizi yöneliriz.
Bu teoride başlıklar kendi aralarında da sıralıdır. Başlıklar tamamlandıkça bireyin kişilik düzeyi de tamamlanmış olur.
Her Gereksinim, Bir Gelişme Düzeyi!
İhtiyaçlar hiyerarşisinde zincirleme bir sistem bulunuyor. Tam olarak gideremediğiniz gereksinimler, sizin başka bir kategoriye geçişinize engel oluyor. Üst düzey için mevcut kategorinizi yani kişilik gelişme düzeyinizi tamamlamış olmanız gerekiyor. Bu nedenle bu kırılmaz zincir ancak adım adım gerçekleştirilebilir bir hal alıyor.
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi sırasıyla;
- Fizyolojik (yeme – içme, cinsellik, uyku, sağlıklı metabolizma, boşaltım gibi)
- Güvenlik (aile, beden, iş, kaynak, ahlak, sağlık ve mülkiyet güvenliği gibi)
- Sevgi/Ait Olma (arkadaşlık, aile, mahremiyet, kabul edilme gibi)
- Saygı (özsaygı, özgüven, başarı, başkalarından saygı görmek, başkalarına saygı göstermek)
- Kendini gerçekleştirme (yaratıcı, içten, problem çözücü, önyargısız ve gerçekleri kabul etmek, kendi potansiyelini ortaya çıkarmak gibi)
Maslow’un teorisinde birey hangi konuda eksiklik yaşıyorsa, kişiliğinin gelişmişlik seviyesi de aynı basamakta bulunacaktır. Doyurulan ihtiyaçlarımız sonrasında ise kişiliğimizi geliştirmek için bir sonraki ya da eksik olan gereksinimi tamamlamamız gerekiyor. Tamamlanan her gereksinim bizi psikolojik olarak kendimizi gerçekleştirme noktasına getiriyor.
Herhangi bir kategoride eksiklerimizin bulunması Maslow’a göre diğer gereksinimleri algılamamıza engel oluyor. Böyle bir konumda tamamlanmamış olmamız nedeniyle, üst seviyelere gereksinim duyamayız. Haliyle gereksinim duymamak, algımızı kapatıyor.
Örnek vermek gerekirse; karnını doyuramayan bir birey aile kurmayı düşünemez ve bir gereksinim olarak görmez. Aynı zamanda güvenlik ihtiyaçlarını tamamlamamış bir kimse de aile düşüncesine sıcak bakamaz.
Psikolojinizi temel alarak yapılmış bu piramitte gereksinimlerimizi tamamladığımız kadarız. İhtiyaç duyduğumuz olguları ne kadar kısa sürede gerçekleştirirsek, kendimizi de o kadar sürede gerçekleştirmiş oluyoruz. Başarı için odaklanmanın önemi büyüktür ve gereksinimlerimiz her ne kadar canımızı sıksada sonraki aşama adına bir basamaktır.
