İş yaşamında pek çok kez karşılaşılan durumlardan biri de itibarın zedelenmesidir. Lakin insanlar, itibar zedelenmesinden bahsetmek istemez ve bunu dillendirmekten çekinirler. Oysa iş yaşamı hem iyisiyle hem de kötüsüyle aktarılması gereken bilgi ve donanımlarla doludur. Bireylerin A’dan Z’ye iş yaşamıyla ilgili her detayı öğrenmesi gerekir. Fakat pek çok deneyim, iş yaşamına katılmakla birlikte elde edilir. Okullarda, “zedelenen itibar” ile ilgili bilgi verildiğini duymamış olmanız, normaldir. Buna rağmen pek çok kez itibarın nasıl elde edileceği hakkında bilgi sahibi olmuş olabilirsiniz. Bir de madalyonun ters yüzüne bakmak gerekir.
İtibarı, döviz kurlarına benzetmek belki de en doğru benzetme olacaktır. Çünkü inişli çıkışlı bir yoldur. Belirli bir ivmeyi kazanmak için önce düşüş yaşamanız gerekir. Ardından yavaş yavaş yükselirsiniz. Fakat yapacağınız tek bir hata ve eksiklik ile de düşüşe geçer. Nasıl ki Dolar, Altın piyasasını derinden etkiliyor ve yükselip azalmasına sebep oluyorsa, itibar da tıpkı bu iki piyasa arasındaki ilişki gibidir.
Profesyonellik ve İtibar
İş yaşamında profesyonel bir çizgi izlemeniz, itibarınızı etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Lakin ne kadar profesyonel olursanız olun, profesyonelliğiniz bir itibar sahibi olduğunuzu göstermez. Tutumlarınız, davranışlarınız ve profesyonelliğiniz belirli bir çizgide dahi olsa, ivme kazanmanıza yeterli değildir.
Hibbob şirketinden İnsan Kaynakları Uzmanı olan Dana Goren, “Bir itibarı düzeltirken, herkese uyan tek bir yöntemden bahsetmek hatadır.” ifadesini kullanmıştır ve bu oldukça doğrudur. Zedelenen bir itibarı, profesyonelliğiniz kurtaramaz. Birkaç farklı yöntemi bir arada kullanmak, profesyonelliği de işin içerisine katarak yapılacak olan düzeltmeler zedelenen itibarınızı kurtarabilir. Fakat her zaman için de kurtarabileceğini söylemek yanlış olur. Yine de denemek, çabalamak gerekir.
Gerçekçi Davranılmalı
İş yaşamında itibar sahibi olmanız için belli bir konuma gelmenize gerek yoktur. Örneğin, güvenlik görevlisinin nasıl ki takım arkadaşları arasında bir itibarı varsa, aynı şekilde üst düzey yönetimde bulunan CEO’nun da itibarı bulunmaktadır.
Zedelenen bir itibar ile karşılaşıldığında yapılması gereken ilk şey, “kabullenmektir”. Bu kabullenişin ardından da ne kadarlık bir itibar kaybı yaşadığınızı öğrenmeniz gerekir. Yani, sadece şirket içerisinde kalan bir zedelenme mi yaşadınız yoksa tüm sektör zedelenen itibarınızdan haberdar oldu mu? Her ne olursa olsun, kabullenmek ilk aşama olacaktır. Alacağınız geri bildirimlerde, zedelenen itibarınızın boyutunu size gösterecektir. Bu boyutu da kabullenmek gerekir.
“En çok hataya düşenler, kendilerinden kudretlerinin üstünde şeyler isteyenler ve kendilerini olduğu gibi kabul etmeyenlerdir. – Ahmet Hamdi Tanpınar”
Bu davranış biçimi aslında, gerçekçi olabilmekle ilgilidir. İtibarınızı bir kenara bırakmak gerekirse, yaşamınız içerisinde daima gerçekçi olmanız gerekir. Gerçekçi olmak, daha az acı, daha az mutsuzluk yaşamanıza sebep olur. İlk iğne vurulduğunuzda yaşadığınız acıyı hatırlayın. Bu acıya karşı gerçekçi bir bakış edindiğinizde, bir dahaki sefere kolunuzu sıvayıp hemşireye uzatırsınız. Fakat gerçekçi bir şekilde bakmadığınızda iğne vurulmamak için de çeşitli bahaneler ararsınız.
Gerçekçi olmak aslında günlük yaşam içerisinde de sık sık göz ardı edilen ya da bilinmezlikten gelinen davranışlardan biridir. Oysa, ikili iletişimlerde başarılı olmanın kuralı da gerçekçi olmaktan geçer ve iş yaşamında etkili iletişim yeteneğine sahip olmak oldukça önemlidir. Çevrenizdeki kişilere karşı, zedelenen itibarınız konusunda gerçekçi davranmanız, bu durumu kabul ettiğinizi gösterir. Hatalarınızdan ders aldığınızı ve artık daha akıllı olduğunuzu göstermek için çabaladığınız belli eden bir yöntemdir. Bir insanın sizin hakkınızda “İtibarını kaybedince kendisini de kaybetti” demesini mi istersiniz yoksa “İtibarını kaybettikten sonra bu durumu çok çabuk kabullendi, şimdi üstesinden gelmeye çalışıyor” demesini mi? Tercih tabii ki de sizin…
“İnsan, bir hatayı kabul etmekten asla çekinmemelidir, zira bununla geliştiğini ve dünden daha akıllı olduğunu gösterir. – Jonathan Swift”
Sabır ve Erdem Sahibi Olunmalı
Sabretmek, hayatta sahip olabileceğiniz en önemli öğretilerden biridir. Çünkü bir şeye sabır göstermek aynı zamanda iradenize sahip çıkmak demektir. Kötü bir ün kazanmak ya da zedelenen itibarınızla baş başa kalmak, yalnızca sizi etkilemez. İş yaşamınız ve kişisel hayatınız da bu ünden payını alır. Bu durumda yapmanız gereken, sabretmeyi öğrenmektir. Her kötü şeyin ardından mutlaka bir iyilik başınıza gelir ve aslında hayat düzeni bu temel üzerine kuruludur.
Sabretmek, erdemli olmanızı da sağlayacak kurallardan biridir. Erdemli olabilirseniz, sabırlı olabilir ve bu yöntemleri uygulayarak kötü zamanlamaların üstesinden gelebilirsiniz. İtibarınızın zedelenmesini, ölen bir insana benzetebilirsiniz. Ölüm acısı, ilk başta oldukça acı verir. Zaman içerisinde o acı yerini güzel hatırlara bırakır ve tanıdık bir insanla karşılaştığınızda ölen kişiyi hoş bir sohbetle anarsınız. Zedelenen itibarınızı da ölen birine benzetmelisiniz. Hiçbir zaman unutulmayacak, aklınızda ya da akıllarda kalacaktır. Önemli olan, hatırlandığında gülümsemenizi sağlayacak bir unsuru size bırakmasını sağlamaktır.
