Kişisel Alan Nedir?
Yüz yüze etkileşim halinde olduğumuz insanların bize, kendilerine ve kendileri arasında olan uzaklıklarıdır. Görünmez bir sınır gibi düşünebiliriz. Bu alan duyu organlarımızı da kullandığımız için iletişimde de yer almaktadır. Aynı zamanda kişisel alan sayesinde kendimizi de olası durumlarda korumaya çalışırız.
Yaşamımızın her noktasında bizimle olan kişisel alan, çevremizde bulunan bir sınır niteliğindedir. Bazı zamanlarda bu sınırı ihlal eden kişiler olabilir. Bu ihlal, değer verdiğiniz birinin size bir anda sarılması olabilir. Tanıdığımız ve sevdiğimiz insanlardın yaptığı kişisel alan ihlali bizim kişisel mesafede olduğumuz insanlar tarafından gerçekleşir. Bir de kamusal ya da sosyal mesafede olan kişilerin ihlali söz konusu. Örnek vermek gerekirse, tanımadığınız bir kimse ile çarpışma, el şakaları hatta taciz gibi durumların oluşturduğu ihlallerdir.
Hoşlandığınız birinin kişisel alanına girmeniz, ondan hoşlandığınızı anlamasına neden olabilir. Hatta sizden hoşlanan birinin de kişisel alanınıza girmesini anlamayabilirsiniz. Sevgiliniz, nişanlınız ya da eşiniz ile yakın temasta bulunuyor olmanızsa çevreye birlikte olduğunuz mesajını iletir.
İnsanların Bize Olan Yakınlığı Ne Kadar Olmalı?
Antropolog ve araştırmacı olan Edward Twitchell Hall (1914-2009) kişiler arası mesafeyi dört başlıkta bir araya getirmiştir. Bunlar, mahrem bölge, kişisel alan, sosyal alan ve kamu alanıdır.
- Mahrem Bölge: 45 santimetreye kadar olan alan
Bu alan, sizden 45 cm’ye kadar uzanan alandır. Sadece çok yakın ilişkilerin dahil olduğu, dokunmak, fısıldamak, sarılmak gibi eylemleri kullandığımız alandır.
- Kişisel Alan: 45 cm ile 1.2 metre arası alan
Bu alan mahrem bölge alanı sonrası gelir ve 1.2 metreye kadar uzanır. Kapsadığı kişiler ise samimi olduğumuz arkadaşlarımız.
- Sosyal Alan: 1.2 metre arası ile 3.6 metre arası alan
Bu alan kişisel alan sonrası alandır ve 3.6 metreye kadar uzanır. Bu alanda ise, yeni tanıştığımız insanlar, günlük arkadaşlıklar ve birbirine yabancı olan insanları kapsar.
- Kamu Alanı: 3.6 metre ile 7.6 metre arası alan
Bu son alan, bizden 3,6 metrede ileride başlar ve 7,5 metre ve sonrasına kadar uzanır. Kamu için bulunan iletişim alanıdır. Herhangi bir seminerde, konuşmacıyla aramızda bulunan mesafedir.
Yakınlık uzaklık neye göre değişiyor?
Kişisel alanımızın oluşumunda yaş önemli bir faktördür. Yaşımız ilerledikçe, kişisel alanımızın sınırı da artar. Ayrıca kişisel özelliklerimiz de kişisel alanımızın oluşumunda etkilidir. Dışa dönük insanlarda kısa mesafe görülürken, içe dönük insanlar uzak mesafeyi tercih ederler. Psikolojik sorunları olan kişiler de bu durumu çok farklıdır. Sosyal alandaki kişilerle iç içe olarak görmek mümkündür. Ayrıca, fiziki engeli bulunan bireylerle mesafemizin de uzak olduğu yapılan araştırmalar sonucunda görülmüştür.
Bir yarış içerisinde olduğumuz insanlarla da kişisel alanımızı arttıyoruz. Ayrıca bazı konularda korku yaşamak da kişisel alanımızı arttırmamıza neden oluyor. Yüksek statüde olan insanlarla da mesafemizde artışa sebebiyet veren unsurlardan.
Yani, kişisel alanların belirlenmesinde birden fazla faktör oluşturuyor.
