İletişimde kelimeler, ses tonumuz ve beden dilimize kıyasla daha az önem taşıyor. Söylemek istediklerimizi yanlış kelimelerle ifade ediyor olsak bile, o anki ses tonu ve vücut dili yüzde doksanlık bir dilime sahip. Kelimeler ise bu yüzdelik dilimde sadece onda biri kadar önem arz ediyor.
İletişim, bilgi, duygu, düşünce gibi konuların gönderici, alıcı, ileti, kanal, bağlam, dönüt ve şifre ile kişiden kişiye aktarılmasıdır.
Gönderici, vermek istediği bilgiyi söyleyen kişi ya da kişilerdir. Alıcı ise göndericinin hitap ettiği kişi ya da kişilerdir. İleti, göndericiden alıcıya aktarılan mesaj, kanal ise iletişim esnasında kullanılan araç ve yolları simgeler. Bağlam, kişilerin meydana getirdiği ortam için kullanılan tanımdır. Dönüt, alıcının göndericiye verdiği yanıtların tümünü kapsar. Şifre ise göndericinin tercih ettiği resim, yazı, rakam gibi türleri kapsar.
Sağlıklı İletişim Kurmak için Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hepimiz doğru anlamak ve anlaşılmak istiyoruz. Sağlıklı bir iletişim için bazı noktalar önem taşımaktadır. Bu nedenle iletişimde doğal olmakta fayda var. Göndericinin söylediklerini kabul ederek ve düşüncelerine saygılı olarak daha etkin bir iletişim ortamı yaratmak mümkündür.
Sıklıkla atladığımız nokta ise, karşı tarafa ile yeterli ve geçerli bir empati kuramamaktır. Empati yapabilmek için kendimizi onun yerine koymamız yeterli değildir. Onu anlayabilmek için o gibi hissedebilmeyi öğrenmemiz gerekiyor. İfadelerimiz tutarlı ve güven verici de olmalıdır. Konuşma esnasında yargılayıcı olmamalı ve açık bir iletişim sergilemeliyiz.
Sosyal yaşamda her birimiz farklı duygular ve deneyimler ile belirli bir yaşam sürdük. Bu nedenle fikir ayrılıkları yaşanabilir. Doğduğumuz yerden, okuduğumuz okullardan ve ailemizden aldığımız farklı kültürler ile bir birey oluyoruz. Bu da hepimizin aynı düşünmesini engelleyen bir husustur. İletişimde ise orta yolu bulmak, bir çok sorunu engeller. Kişiler ortak ihtiyaçlara yönelmeli ve uzlaşabilmelidir. Eleştirel bir yaklaşımı kişi üzerinden değil de problemler üzerinden gerçekleştirmeli ve karşımızdaki kişiye karşı ilgili olmalıyız. Dürüst ve farkındalık sahibi olmakta iletişimde dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alır.
İletişim Esnasında Yaptığımız Hatalar
İletişim esnasında isteyerek ya da istemeyerek hata yapabiliriz. Bu hatalar iletişim sürecini olumsuz etkiler. Karşılıklı konuşma sırasında emir vermek ya da tehdit etmek yanlış iletişime örnektir. Söz kesmek, uyarılarda bulunmak, konuyu değiştirmeye çalışmak, yargılamak, eleştirmek ve bir lakap takmak iletişimi kötü yönde etkiler. Suçlayıcı bir yaklaşımda bulunmak ve daha iyi bildiğinizi düşünerek öğüt vermek de kaçınılması gereken davranışlar arasında yer alır.
En önemli öge olan gönderici, doğru iletişim için konu hakkında yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmalıdır. Aktarmak istediği düşünceleri doğru bir kanal ile iletmelidir. Doğru zamanda ve doğru yerde iletide bulunmalı ve alıcının anlayabileceği şekilde aktarmalıdır. Eğer gönderici bu noktalara dikkat etmezse doğru bir iletişim kuramaz.
İletişimde Önem Taşıyan Diğer Noktalar
Sağlıklı bir iletişim için kişi kendini tanımalı, şeffaf olmalı ve empati kurabilmelidir. Önyargılar iletişimi olumsuz yönde etkilerken, eleştirilere kapalı olmak da aynı oranda sorunlar yaratabilir. Gönderici olarak alıcıyı etkin dinlemek ve göz temasını devamlı hale getirmek önemlidir. İletişim halinde olduğumuz kişinin söylediklerine karşı ilgili olmalı, hitap şeklimize, beden dilimize ve ses düzeyimize dikkat etmeliyiz.
İyi Bir Dinleyici Olmak için Dikkat Etmemiz Gerekenler
Gönderici sağlıklı iletişim kurabilir niteliklere sahip olsa bile alıcının dinlemiyor olması sorun yaratabilir. İyi bir dinleyici olmak için, konuşma esnasında dikkat kesinlikle gönderici üzerinde olmalıdır. Başka bir şeyle meşgul olmak ve göz teması kurmamak doğru değildir. Eğer dinleyici, son sadece son sözü söyleyebilmek için dinlemiş gibi yapıyorsa sağlıklı iletişim olanaksızlaşır. Dinlemekten ziyade verebileceği cevapları düşünmek ve anlamaya çalışmamak da olumsuz etki yaratır. İyi bir dinleyici, sözlü ve sözsüz mesajlara da dikkat etmeli ve anladığına dair sözlü ifadeler kullanmalıdır.
