Aşağılık kompleksi, toplumda oldukça yaygındır. Bireysel psikoloji ekolünün kurucusu olan Alfred Adler hepimizin çocukken bizden daha güçlü olan ailemize bağımlı olmamızdan kaynaklandığını savunur. Ayrıca doğuştan olduğunu savunan Adler, hepimizin yaşam boyu bunu yenmeye çalıştığımızı da vurgular.
Aşağılık kompleksi, kişinin kendini bazı konularda diğer insanlardan aşağıda hissetmesinden kaynaklanan, psikolojik bir hastalıktır. Kendini başkaları ile kıyaslayan hasta, değersiz, yetersiz ve beceriksiz hisseder. Hastalığa sahip olan kişiler, sürekli kendilerini ispat etme çabasına girerler. Hemen hemen herkesin başına gelebilecek bu hastalığın, çocukluk döneminde ailenin tutumundan da kaynaklandığı düşünülmektedir. İleri yaşlarda ise daha büyük problemlere neden olabilir.
Aşağılık Kompleksi Olan Kişilerin Özellikleri
- Eleştirilmekten hoşlanmazlar: Yapıcı bir eleştiri karşısında bile saldırı olarak altında hissederler. Ancak eleştiri yapmaktan kaçınmazlar çünkü bu sayede kendi sorunlarını gizlerler. Sorunlarını başkalarının sorunları altına gizleme çabasındadırlar.
- Bahanelere sığınırlar: Başarısız ve yetersiz oldukları konularda daima suçu başkasında arayarak bahane üretirler. Alt neden arama eğilimleri vardır. Aşağılık kompleksine sahip kişiler, kendilerini yetersiz hissettikleri her konuyu başka birine yıkmaya çalışırlar.
- Rekabetten kaçarlar: Özgüven problemleri nedeniyle rekabet etmekten kaçınırlar. Rekabet ortamlarından uzak durarak, sorunlarını görmezden gelirler.
- Övgüye ihtiyaç duyarlar: Aşağılık kompleksine sahip kişiler övülmekten hoşnut olurlar. Kendileri hakkında olumsuz düşünceler paylaşıp, diğer insanların tersini söylemesini beklerler.
Aşağılık Kompleksi Nasıl Anlaşılır?
Aşağılık kompleksi olan kişiler eleştirilere açık değillerdir ve bu konuda oldukça hassaslardır. Övülme ihtiyacı duyarlar ve kendilerinden bahsedilmesini isterler. Sürekli kendilerini başkaları ile kıyaslarlar. Bu da başkalarından onay alma ihtiyacını ortaya çıkarır.
Ayrıca aşağılık kompleksine sahip kişiler kıskançlık yaşarlar. Bir başkası gibi davranan hasta aslında olmak istediği kişiyi yansıtmaya çalışır. Çekingen ve içine kapanık yapısı, kendini yetersiz görmesinden kaynaklanır.
Bu noktada oldukları kişi ile olmak istedikleri kişi arasındaki fark hastaya anlatılır ve test uygulanır.
Aşağılık kompleksine sahip olan kişiler hem sosyal hem de mesleki açıdan zorluk yaşarlar. Aynı zamanda ikili ilişkilerde de sorunlar meydana gelmektedir. Kişi daha da içine kapanarak yalnızlaşır.
Aşağılık Kompleksi Tedavisi
Aşağılık kompleksinin çözümü için öncelikle hastalığı kabul etmek gerekir. Bu gibi psikolojik rahatsızlıklarda hastalar, hasta olduklarını kabul etmezler. Bu nedenle süreç uzayabilir. Sonrasında ise kişi kendinin yeteneklerinin farkına varılmalıdır. Herhangi bir başarı, hastayı cesaretlendirecektir. Yeteneklerini keşfeden ve geliştiren hasta özgüven kazanmış olur. Yeteneklerinin üzerine çalışmaya devam etmesi ile hasta, iyileşmenin ilk adımını atmış olur.
Hastaya birtakım hedefler belirlemek bu noktada önem arz eder. Çünkü hedeflere ulaşmak her insanı mutlu ve tatmin eder. Hastanın küçük de olsa hedeflerine ulaşması amaçlanır. Başarıları oranları ve süreleri arttırdıkça hastanın kendine güveni daha da artar. Ayrıca terapilerin de aşağılık kompleksine sahip hastalar üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Mutlaka psikolog desteği gerektiren bu hastalığın tedavisi mümkündür.
