Yazı Tura Atmak Ne Kadar Adil?

Küçüklüğümüzde gerek oyun oynarken gerek bir problemi çözmek isterken kullandığımız yöntemlerden biri yazı tura atmak idi. Günümüzde halen daha bazı futbol müsabakalarından önce hangi takımın başlangıç yapacağı ya da takımlara ait kale yerleşiminin ilk yarıda nasıl olacağı yazı tura atılarak belirlenmektedir. Peki yazı tura atmak gerçekten adil midir?

Geçmişten günümüzde çoğu anlaşmazlığın çözüm yolu olarak görülmüştür. Biri ile iddiaya girdiğinizde “Yazı gelirse ben kazanırım” demek, zevklidir. Çünkü en basit ve en pratik çözüm yoludur. Fakat unutulan şey, bozuk para ile yapılan bu eylemin ne kadar adaletli olduğudur. Eminim kaybettiğiniz zaman bir kez de olsa bu durumun adaletli olmadığını düşünmüşsünüzdür. Öyleyse, haklı olabilirsiniz.

Yüzde 80 İhtimal ile Yazı Gelir

Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre yazı tura atmak istenildiğinde, paranın yazı tarafının üstte gelme olasılığı yüzde 80’dir. Üniversitede çalışan Persi Diaconis tarafından 2004 yılında gerçekleştirilen bu araştırma, matematiksel analizlere dayanıyor. Yazı tarafının yüzde 80 ihtimalle gelmesinin nedeni olarak da paradaki tura kısmının daha ağır olması! Kütle çekim kanununa göre bir cismi yukarı doğru fırlattığınız zaman ağır olan kısmı yere düşecektir. Tıpkı Murphy Kanunları’nda da yer alan “Reçelli ekmek ne zaman yere düşse reçelli kısmı hep yere gelir.” madde gibi. Reçel kısmı ağır geleceği için her zaman yere bu kısmı denk gelecektir. Bozuk paralarda da durum reçelli ekmek gibidir.

Bu durumu daha anlaşılır bir hale getirmek için araştırmasını örnekle destekleyen Diaconis, “1’den saymaya başlayıp rastgele durduğunuz zamana kadarki sayıların çoğunluğu ya tek sayıdır ya da tek ve çift sayılar eşittir. Hangi sayıda durursanız durun, o sayıya kadar olan sayılara baktığınızda çift sayılar asla tek sayılardan fazla olamaz” demiştir. Burada 1 sayısı ile birlikte tüm tek sayıları, bozuk paranın yukarı bakan yüzü olarak düşünmelisiniz. Bu araştırmayı pek çok makine ve insan üzerinde deneyen, sonucunda da matematiksel bir analiz ortaya çıkaran Diaconis, yüzde 80 ihtimalle yazı kısmının üste geleceğini bulmuştur. Üstelik araştırmaya bozuk paranın havaya atılış şekillerinin farklılıklarını bile eklemiştir. Atış şekli fark etmeksizin paranın yukarı bakan yüzü havaya fırlatıldığında tekrar aynı yüzün geldiğini görmüştür.

Paranın Şekli de Önemsiz

Kenarları tırtıklı olan bozuk paralarda da bu durumun geçerli olduğu görülmüştür. Bozuk parayı döndürerek atın ya da direkt olarak havaya atıp yere bırakın… Fark etmiyor! Bir parayı hava attığınız zaman ve zemin düz ise mutlaka yere dönerek düşecektir. Her türlü ihtimal ile yazı tura atmak istediğinizde yazı kısmı üstte olacaktır.

Bu araştırmanın sonucunda yazı tura atmak isteyen kişiler için Persi Diaconis daha adil bir yöntem de sunmuştur. Yapmanız gereken tek şey, bozuk parayı havaya attığınızda havada yakalamanız gerekiyor. Çünkü araştırma sonuçlarında Diaconis, parayı hava atarak tutmanın, paranın yere düşmesinden daha adil olduğunu tespit etmiştir. Eliniz, bulunduğunuz zeminden daha düz olmayacaktır. Bu nedenle havaya atıp havada yakalarsanız, para elinizin bulunduğu noktaya gelecektir. Burada kütle çekim kanunu da en aza indirgenmiş olacaktır.

Sosyal İnsan hakkında
Sosyalinsan.com güncel yaşam, kişisel gelişim, sağlık, hobi, seyahat ve eğitim içerikleri sunar. Editörlerimiz tarafından gündeme ilişkin yazılar hazırlanarak değerli okuyucularımıza sunulmaktadır.